Nadmierna senność w ciągu dnia to popularna dolegliwość, z którą, jak pokazują wyniki badań, boryka się około 30% społeczeństwa. Jej przyczyny mogą być różne — od niewłaściwej higieny snu, aż po choroby psychiczne i neurologiczne.
Główne przyczyny nadmiernej senności w ciągu dnia
Nadmierna senność w ciągu dnia to niezwykle dokuczliwa przypadłość. Może być związana z wieloma czynnikami takimi jak:
-
Niewłaściwa higieną snu
Mianem tym określa się ogół zachowań, które nie sprzyjają prawidłowemu, efektywnemu wypoczynkowymi. Zalicza się do nich między innymi spożywanie ciężkich, tłustych potraw oraz picie napojów z dodatkiem kofeiny tuż przed snem, intensywna aktywność fizyczna w godzinach wieczornych oraz korzystanie ze smartfona, laptopa lub telewizora w sypialni. -
Choroby psychiczne
Znacząca część zaburzeń psychicznych, takich jak chociażby depresja, schizofrenia czy choroba afektywna dwubiegunowa, wiąże się z bezsennością oraz nadmierną sennością w ciągu dnia. Choroby tego typu wywołują niekiedy pobudzenie organizmu, które znacząco utrudnia zasypianie i przyczynia się do licznych pobudek w nocy. Osoby borykające się z depresją często mają podwyższone stężenie hormonów stresu i mogą mieć problem z wyciszeniem umysłu. -
Otyłość
W jaki sposób nadmierna masa ciała przyczynia się do problemów z sennością w ciągu dnia? Jak pokazują wyniki badań, osoby otyłe często cierpią na bezdech senny, który utrudnia zdrowy, nieprzerwany sen. Dodatkowo, otyłość wywołuje w organizmie permanentny stan zapalny sprzyjający wydzielaniu cytokin, czyli białek uczestniczących w odpowiedzi odpornościowej organizmu. Ich podwyższony poziom przekłada się na nieustanne uczucie znużenia. -
Zespół bezdechu sennego
Obturacyjny bezdech senny jest chorobą charakteryzującą się powtarzającymi się regularnie, wielokrotnymi epizodami zatrzymania czy znaczącego ograniczenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe na wysokości gardła przy jednoczesnej wzmożonej pracy mięśni oddechowych. Do najpopularniejszych objawów OBS zaliczają się: przerywany sen, nieregularne, głośne chrapanie przerywane nagłą ciszą, nagłe wybudzenia ze snu połączone z przyspieszonym oddechem i tętnem oraz uczuciem braku powietrza, potrzeba częstego oddawania moczu w nocy oraz nadmierna potliwość w czasie snu. Symptomami dziennymi obturacyjnego bezdechu sennego są natomiast: permanentne uczucie zmęczenia bez względu na długość snu, poranny ból głowy, senność w czasie dnia utrudniająca normalne funkcjonowanie, drażliwość, nerwowość, problemy z pamięcią i koncentracją, spierzchnięte usta po pobudzeniu oraz zaburzenia potencji. -
Zaburzenia rytmu około dobowego
Związane są one z zaburzeniami cyklu snu — czuwanie. Ich przyczynami może być zarówno praca zmianowa czy zespół nagłej zmiany czasowej, jak i zespół przyspieszonej czy opóźnionej fazy snu. Wypracowanie stałej pory snu znacznie poprawia jego jakość. -
Narkolepsja
Zaburzenie to polega na występowaniu w ciągu dnia epizodów trudnej do opanowania senności, która szybko przechodzi w sen trwający od kilku sekund do kilkunastu minut. Głównymi objawami narkolepsji są: nadmierna senność w ciągu dnia, paraliż przysenny, halucynacje senne oraz katalepsja, czyli odrętwienie całego ciała lub jego części. -
Okresowe ruchy kończyn w czasie snu
Polegają one na powtarzającym się co około 20 — 40 sekund drżeniu nóg w czasie snu. Skutkiem tego może być zarówno nadmierna senność w ciągu dnia, jak i zaburzenia snu. Pacjenci najczęściej nie są świadomi wykonywanych ruchów i wybudzania się. -
Choroby
Przyczynami nadmiernej senności w ciągu dnia mogą być również choroby, takie jak: choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, cukrzyca, niedokrwistość, astma oskrzelowa, choroba wrzodowa, czy poprostu źle dobrane leki.
Diagnoza nadmiernej senności w ciągu dnia
Diagnoza nadmiernej senności w ciągu dnia rozpoczyna się od wywiadu z pacjentem. W jego trakcie lekarz zadaje pytania na temat czasu trwania i rodzaju objawów, sytuacji mających związek z ich występowaniem oraz przebytych chorób. Pomocne okazać mogą się tutaj badania, takie jak: Skale Jakości Snu, Skale Senności, Test Wielokrotnego Pomiaru Latencji Snu, Test utrzymania uwagi oraz aktygrafia.